Vier jaar geleden ontmoette Linda* als ervaringsdeskundige een vrouw waarmee ze zo’n klik had, dat het onder andere omstandigheden had kunnen uitgroeien tot een vriendschap. Maar zover kwam het niet. De vrouw in kwestie was erg depressief en leeft niet meer. Linda is nog steeds dankbaar dat ze haar tot vlak voor het einde heeft mee kunnen geven dat ze niet alleen was, dat ze van heel veel waarde was.

“We begrepen elkaar. Omdat ik net mijn zwager had verloren aan suïcide, kon ik daar heel open met haar over praten. Wat het met mij deed als nabestaande. Dat waren mooie gesprekken. Het viel me op dat ze goed kon luisteren. Annet* was voortdurend met dit vraagstuk bezig, van wat er allemaal bij komt kijken. Haar chronische suïcidaliteit speelde altijd op de voorgrond.

Zingeving

Ik zocht naar een manier om haar hier te kunnen houden. Hier op aarde bedoel ik. Iets wat haar voldoening zou geven. Annet had ontzettend veel in haar mars. Ze wist wat lijden was en kon daarin zoveel voor soortgenoten betekenen. We dachten bijvoorbeeld aan werk als ervaringsdeskundige. Ze had notabene de papieren als hulpverlener! Toch kregen we het niet van de grond. Anders dan vandaag de dag werd zij niet als gelijkwaardig gezien. Wat ook niet hielp was dat ze regelmatig werd opgenomen. Ze is zelfs een keer ontslagen van vrijwilligerswerk nadat ze terugkwam na een opname.

Betrokkenheid

Juist omdat ik zo’n goede band met haar had, raakte het me diep als ze een crisis had. Ik heb haar een keer gevonden na een suïcidepoging. Nee, ik was niet boos omdat ze deze poging had gedaan. Ik begreep haar zo goed, ik voelde meer frustratie. En machteloosheid.

Diepgaande relatie

Door alles wat ze meemaakte werd haar vertrouwen steeds minder. De wereld werd steeds onveiliger voor haar, ze voelde zich steeds meer in het nauw gedreven. Zo heeft ze een keer iemand weggeduwd die letterlijk te dichtbij kwam. Eigenlijk werd ik steeds bozer op de omgeving, op de maatschappij. Natuurlijk kreeg ik weleens de vraag of ik niet té dicht bij haar stond, sprak daar ook met de zorgcoördinator over. Toch had ik het niet anders gewild, had ik niet verder van haar af willen staan.

Grenzen

Ik zal het moment dat ik haar vlak voor haar dood sprak nooit vergeten. Op dát moment stelde de grens tussen cliënt en hulpverlener niets voor. Je moet nooit over je eigen grenzen gaan. Maar bij Annet ben ik dat ook niet gegaan. Ik denk dat ons contact zowel voor haar als voor mij heel waardevol is geweest. Letterlijk en figuurlijk tot en met de laatste minuut.

Eenzaamheid

We spraken vaak over eenzaamheid. De eenzaamheid die een depressie onherroepelijk met zich meeneemt. Ongeacht of je mensen hebt waar je van houdt, of die van jou houden. Depressie is synoniem voor eenzaamheid. Sommige hulpverleners hebben moeite met nabijheid, willen hun emoties liever onder controle houden en afstand bewaren. Maar voor mij was het ontzettend belangrijk dat wij zo’n diepgaande relatie hebben gehad. Ja, ze was eenzaam. Maar niet alleen.